Język łaciński był w użyciu przez setki lat, początkowo jako codzienna mowa mieszkańców Rzymu, a następnie jako język liturgii i nauki, pozostając w tej roli aż do XX w. Na początku ubiegłego stulecia włoski matematyk Giuseppe Peano doszedł do wniosku, że spadek znaczenia łaciny i wzrost powszechności języków narodowych uniemożliwia swobodny przepływ wiedzy i idei oraz utrudnia wzajemne zrozumienie. Postanowił zatem maksymalnie uprościć ją w taki sposób, aby jak najwięcej osób mogło się jej nauczyć bez konieczności żmudnego zapamiętywania zasad gramatyki. Nazwał swoje dzieło latino sine flexione, czyli dosłownie „łacina bez fleksji”.
Giuseppe Peano
Główną trudnością, z jaką spotkał się Peano, były niedostatki w łacińskim słownictwie. Jako język wywodzący się ze starożytności nie dysponowała ona słowami potrzebnymi do opisania wielu nowoczesnych zjawisk czy obiektów. Włoch zdecydował się więc na zapożyczenie słów występujących w innych językach romańskich, które uzupełniłyby braki w słowniku. Aby nie utrudnić zbytnio nauki, wybrał te wyrazy, które występowały w przynajmniej dwóch językach, co pozwoliło mu zachować duże podobieństwo jego wersji łaciny do języków używanych na co dzień. Poniżej prezentujemy przykładowy tekst w latino sine flexione oraz jego polskie tłumaczenie:
Latino es lingua internationale in occidente de Europa ab tempore de imperio romano, per toto medio aevo, et in scientia usque ultimo seculo. Seculo vigesimo es primo que non habe lingua commune. Hodie quasi omne auctore scribe in proprio lingua nationale, id es in plure lingua neo-latino, in plure germanico, in plure slavo, in nipponico et alio. Tale multitudine de linguas in labores de interesse commune ad toto humanitate constitute magno obstaculo ad progressu.
Tłumaczenie:
Łacina jest językiem międzynarodowym na zachodzie Europy od czasów imperium rzymskiego, przez całe średniowiecze, a w nauce aż do ostatniego [tzn. ubiegłego] wieku. Wiek dwudziesty jest pierwszym, który nie ma wspólnego języka. Dziś prawie wszyscy autorzy piszą we własnych językach narodowych, to jest w wielu językach neołacińskich [tzn. romańskich], wielu germańskich, wielu słowiańskich, japońskim i innych. Taka mnogość języków w pracach o powszechnym znaczeniu dla całej ludzkości stanowi dużą przeszkodę dla postępu.
Współcześnie latino sine flexione wykorzystuje się w niektórych publikacjach z zakresu astronomii i właściwie nigdzie indziej. Różne narody nadal mówią różnymi językami, co rodzi konieczność tłumaczenia dzieł literackich, filmów czy dokumentów. Jeśli więc potrzebujecie jakiegoś przekładu, w naszym biurze Art of Translation z przyjemnością go dla Was przygotujemy – niezależnie od tego, czego ma dotyczyć. Jesteśmy dla Was dostępni pod numerem +48 585 500 132 oraz 517 416 172, a także pod adresem biuro@artoftranslation.pl.
Dodaj komentarz